Το “Χαμόγελο” της Αρχαίας δεν πρέπει να “σβήσει”

Αγώνα δίνει για ακόμα μια φορά το “Χαμόγελο του Παιδιού” προκειμένου να κατορθώσει να διατηρήσει τις δομές του και να μην αναστείλει την λειτουργία του.  Το σπίτι του Χαμόγελου στην Κορινθία βρίσκεται στην Αρχαία Κόρινθο, σπίτι το οποίο κοσμεί τελευταία ένα πανό στο οποίο αναγράφεται η αγωνία των παιδιών, των λειτουργών αλλά και της κοινωνίας. 

Ο Πρόεδρος Κώστας Γιαννόπουλος απέστειλε έγγραφο στην αρμόδια υπουργό κ.Δόμνα Μιχαηλίδου με προτάσεις και διεξόδους αν και ζητά όπως θα διαβάσετε αναβολή της συζήτησης υπό τον φόβο της μη αρμόζουσας σημασίας.

Γράφει η επιστολή του Προέδρου:

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,

Σε συνέχεια της υπ ́ αριθμό πρωτοκόλλου 386642/ππ 02/03/2022επιστολής μας και με συνέπεια ως προς την δέσμευση μας για αποστολή αναλυτικής, ανά άρθρο
τοποθέτησης μας επί του σχεδίου Υπουργικής απόφασης σχετικά με τις προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας Μονάδων Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας από Νομικά
Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα σας παραθέτουμε παρακάτω τις παρατηρήσεις και προτάσεις μας. Ωστόσο εκφράζουμε την ανησυχία μας ότι, λόγω των δυσάρεστων συμβάντων που λαμβάνουν χώρα αυτή την στιγμή στην Ουκρανία και του γεγονότος ότι όλοι οι φορείς και η πολιτεία έχουν ενσκήψει στην οργάνωση και παροχή υποστήριξης προς τον Ουκρανικό λαό – όπως εξάλλου και Το Χαμόγελο του Παιδιού που συμμετέχει με το Υπουργείο Κλιματική Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας σε αποστολή στην Ουκρανία – η συζήτηση για ένα τόσο σοβαρό θέμα , όπως οι προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας των δομών παιδικής προστασίας, δεν θα τύχει της σοβαρότητας που απαιτείται. Για τον λόγο αυτό εκτιμούμε ότι είναι σκόπιμη από πλευράς σας η αναβολή αυτής και ο προσδιορισμός μιας νέας και συντονισμένης προσπάθειας επικοινωνίας πρωτίστως με τις  Μονάδες Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας από Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς η εν λογο απόφαση μας αφορά και είναι σημαντικό να λάβετε σοβαρά υπόψη σας τόσο την εμπειρία μας, όσο και η ανησυχίες μας για τον συγκεκριμένο υπό διαβούλευση σχέδιο υπουργικής απόφασης που θα οδηγήσει ουσιαστικά ποιοτικούς χώρους, όχι λόγο ακαταλληλότητας αλλά λόγο νοοτροπίας στη λήξη της λειτουργίας τους, αφήνοντας ταυτόχρονα υποστελεχωμένες κρατικές δομές και μη ελεγχόμενα εκκλησιαστικά ιδρύματα, να συνεχίζουν την αμφιβόλουποιότητας λειτουργία τους.

Με εκτίμηση,

Κώστας Γιαννόπουλος
Πρόεδρος Δ.Σ.

Αναλυτικές παρατηρήσεις / προτάσεις

1. Όπως ήδη έχουμε σημειώσει στην ως άνω αναφερόμενη προηγούμενη επιστολή μας, εκτιμούμε ότι πρωταρχική προτεραιότητα του Υπουργείου θα πρέπει να αποτελέσει η
ενίσχυση του δικαιώματος των παιδιών για ίση και δίκαιη μεταχείριση και ως εκ τούτου το Υπουργείο, χρειάζεται να προβεί στην θέσπιση ενιαίου θεσμικού πλαισίου για την λειτουργία όλων των δομών παιδικής προστασίας που υπάγονται στο Δημόσιο, την Εκκλησία και στα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, προκειμένου όλα τα παιδιά που χρειάζεται να διαμείνουν σε δομή παιδικής προστασίας, ανεξαιρέτου νομικής μορφής, να διαβιούν κάτω από κοινές συνθήκες και να μην κατηγοριοποιούνται σε παιδιά που μεγαλώνουν σε χώρους που ανήκουν σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου και υπόκεινται στις προϋποθέσεις της συγκεκριμένης Υπουργικής Απόφασης και σε παιδιά που μεγαλώνουν σε χώρους που ανήκουν στον Δημόσιο Τομέα και στην Εκκλησία και δεν υπόκεινται στις ίδιες προϋποθέσεις.

2. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες προδιαγραφές λειτουργίας των ΜοΠΠ εντάσσονται στην στρατηγική του Υπουργείου για την αποιδρυματοποίηση (άρθρο 1, παρ. 4), η οποία για να είναι αποτελεσματική χρειάζεται να περιλαμβάνει πρωτίστως μια δέσμη μέτρων και στόχων πρόληψης της ιδρυματοποίησης, εκτιμούμε ότι το Υπουργείο θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην αντιμετώπιση ζητημάτων στελέχωσης των κοινωνικών υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας ανά την Ελλάδα, έτσι ώστε να είναι εφικτή καταρχάς η ουσιαστική ψυχοκοινωνική υποστήριξη των οικογενειών σε κίνδυνο με απώτερο στόχο την πρόληψη της απομάκρυνσης του παιδιού. Στην Ειδική Έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη «Από Το Ίδρυμα Στην Κοινότητα : εναλλακτική φροντίδα ευάλωτων παιδιών» που έλαβε χώρα το 2020, διαπιστώνεται η αδυναμία
των κοινωνικών υπηρεσιών για διενέργεια κοινωνικών ερευνών και συνεχιζόμενη παρακολούθηση των οικογενειών παιδιών σε κίνδυνο. Μάλιστα η εν λόγω έκθεση εστιάζει στην απάντηση του μεγαλύτερου Δήμου της χώρας , την Αθήνα, όπου σύμφωνα με την αρμόδια υπηρεσία εκτιμάται «ότι τα περιστατικά που χρήζουν παρακολούθησης σε βάθος χρόνου και θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν, είτε αποκλειστικά από την Ομάδας Προστασίας Ανηλίκων του Δήμου Αθηναίων, είτε συνδυαστικά με κάποια άλλη
δομή κυμαίνονται ανάμεσα σε 70-100ετησίως. Τα περιστατικά για τα οποία δύναται η συγκεκριμένη Κοινωνική Υπηρεσία να συνεχίσει την παρακολούθηση στην πραγματικότητα δεν ξεπερνούν τα 20 ετησίως». Παράλληλα στην εν λόγω έκθεση αναφέρεται και ο περιορισμένος αριθμός ψυχολόγων , απαραίτητων για την κάλυψη των αναγκών ψυχολογικής υποστήριξης και συμβουλευτικής των οικογενειών σε κίνδυνο. Ως εκ τούτου και λαμβάνοντας υπόψη τα ως άνω, εκτιμούμε ότι η αναβάθμιση της στελέχωσης των κοινωνικών υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας είναι απαραίτητη προκειμένου να είναι εφικτή η διαδικασία στήριξης της επιστροφής ενός παιδιού στην
βιολογική του οικογένεια, βάσει των όσων αναφέρονται στο άρθρο 10, παρ. 3. του σχεδίου της υπουργικής απόφασης. Σε κάθε άλλη περίπτωση οι στόχοι της αποιδρυματοποίησης αλλά και η προβλεπόμενη από το ως άνω άρθρο υποχρέωση της κοινωνικής υπηρεσίας των ΜοΠΠ για συνεργασία με τις κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων και των Περιφερειών ώστε να θέτουν σε εφαρμογή σχέδιο δομημένων παρεμβάσεων μέσω των οποίων θα επιχειρείται η εξομάλυνση των δυσλειτουργιών και η βελτίωση των συνθηκών ζωής της βιολογικής οικογένειας του παιδιού προκειμένου η επιστροφή του σε αυτή να γίνει με ασφαλή για την σωματική και ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη τρόπο θα αποτύχουν.

3. Επιπροσθέτως και καθώς προκύπτει στα περισσότερα άρθρα του εν λόγω σχεδίου υπουργικής απόφασης η έννοια του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού, επισημαίνουμε την αναγκαιότητα για θεσμοθέτησης σταθερής, συστηματικής εκπαίδευσης του συνόλου των κοινωνικών λειτουργών (Ο.Τ.Α, Περιφερειών, Δομών Παιδικής Προστασίας, Νοσοκομείων) που εμπλέκονται στον ευαίσθητο τομέα της παιδικής προστασίας, ειδικότερα δε στα ζητήματα αξιολόγησης του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού, σε θέματα ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης παιδιών και εφήβων, διαχείρισης κρίσεων στην οικογένεια, διαχείριση παιδικού τραύματος και λοιπής σχετικής με την παιδική προστασία θεματολογίας.

4. Στην εν λόγω υπουργική απόφαση και συγκεκριμένα στο άρθρο 1 θα πρέπει να προβλεφτεί με σαφήνεια και η αποκατάσταση νέων (16 -24 ετών) με θέματα ψυχικής υγείας που διαβιούν ήδη σε δομές παιδικής προστασίας και οι οποίοι δεν αποκαθίστανται μέσω των θεσμών της αναδοχής και της τεκνοθεσίας και στερούνται οικογενειακού περιβάλλοντος που θα μπορούσε να αναλάβει την υποστήριξη τους τουλάχιστο κατά την ενηλικίωση τους. Η μέχρι σήμερα εμπειρία του Συλλόγου για την αποκατάσταση εφήβων και νέων που πληρούν τις προϋποθέσεις της υπ ́αριθμ.: Γ3α,β/Γ.Π.οικ.131 / 4-01-2021 εγκυκλίου του Υπουργείου Υγείας (ΑΔΑ: 60ΘΚ465ΦΥΟ046 ) οδηγεί στην
διαπίστωση ότι δεν επαρκούν οι θέσεις για μετάβαση τους στις Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης με αποτέλεσμα οι συγκεκριμένοι έφηβοι και νέοι να εξακολουθούν να διαβιούν στις μονάδες παιδικής προστασίας, μολονότι οι ανάγκες τους απαιτούν εξειδικευμένη υποστήριξη .

5. Επίσης στο άρθρο 1, παρ.: 4 του εν λόγω Σχεδίου (Ορισμός και Σκοπός ΜοΠΠ) εκτιμούμε ότι η μετάβαση των ανηλίκων στην ημιαυτόνομη διαβίωση αποτελεί ζήτημα που
χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή κυρίως όταν μιλάμε για παιδιά που έχουν στερηθεί μια υγιή οικογένεια, έχουν βιώσει καταστάσεις εγκατάλειψης, παραμέλησης και κακοποίησης και δεν μπορούν να αποκατασταθούν μέσω του θεσμού της αναδοχής ή υιοθεσίας. Βάσει λοιπόν της πολυετούς εμπειρίας μας και της καθημερινής συναναστροφής μας με τα έφηβα παιδιά που διαμένουν στα Σπίτια του Συλλόγου, τα οποία εκφράζουν έντονα την μεγάλη ανάγκη τους για συνεχή συναισθηματική φροντίδα, καθημερινή στενή επικοινωνία με τα άτομα που τα φροντίζουν, οριοθέτηση και κατευθύνσεις για τα ζητήματα που τα απασχολούν και κυρίως την ανάγκη τους να ανήκουν σε μια οικογένεια, έστω και πολυμελή όπως αυτή που τους δίνεται από το Χαμόγελο του παιδιού, θεωρούμε ότι η ημιαυτόνομη διαβίωση θα πρέπει να ορίζεται από την ηλικία των 16 ετών και ιδανικά των 17, ηλικία κατά την οποία κατά την οποία οι έφηβοι αποκτούν μία πιο σταθερή εικόνα και αίσθηση εαυτού και προσαρμόζονται σε μια ρεαλιστική πραγματικότητα. Επιπλέον η ημιαυτόνομη διαβίωση για τους ανηλίκους με δύσκολο κοινωνικό ιστορικό, θέματα ψυχικής υγείας ή σοβαρά ελλείμματα κοινωνικών δεξιοτήτων που χρειάζονται συνεχή πλαισίωση και υποστήριξη, δεν αποτελεί την καλύτερη και πιο ασφαλή λύση και ελλοχεύει σοβαρούς κινδύνους για τους εν λόγω εφήβους. Ως εκ τούτου θεωρούμε ότι, όταν μιλάμε για ημιαυτόνομη διαβίωση εφήβων χρειάζεται να προσδιορίζουμε και τις σαφείς προδιαγραφές που θα επιτρέπουν την μετάβαση του εφήβου/ης στην ημιαυτόνομη διαβίωση και θα ελαχιστοποιούν τις πιθανότητες να εκτεθεί ο/η έφηβος/η σε περαιτέρω ψυχοσυναισθηματική επιβάρυνση και σε άλλες κοινωνικές δυσκολίες .

6. Στο Άρθρο 7 , παρ. 2.8 προβλέπεται εντός των Μονάδων η ύπαρξη χώρων υποδοχής και επικοινωνίας γονέων και παιδιών, ωστόσο η μέχρι σήμερα εμπειρία μας έχει δείξει ότι οι συναντήσεις γονέων – παιδιών που λαμβάνουν χώρα εκτός της μονάδας, σε λοιπούς προστατευμένους χώρους , όπως πχ αίθουσες δραστηριοτήτων των οικείων δήμων είναι αποτελεσματικότερες τόσο για τα παιδιά που επικοινωνούν με τους γονείς του, όσο και για παιδιά τα οποία στερούνται πλήρως επικοινωνίας με την οικογένειας τους.

7. Στο Άρθρο 9 δεν προβλέπεται η αρμοδιότητα του φορέα ως προς το έλεγχο της πλήρωσης των προϋποθέσεων και δικαιολογητικών τοποθέτησης των παιδιών σε ΜοΠΠ.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η κάθε κοινωνική υπηρεσία και εισαγγελία ακολουθεί διαφορετική προσέγγιση ως προς την έκφραση των αιτημάτων για την φιλοξενία παιδιών σε δομές παιδικής προστασίας, λόγω της απουσίας ενός κοινού πρωτοκόλλου με σαφείς διαδικασίες και διαδρομές, ελλοχεύει ο κίνδυνος να καταστρατηγηθεί η οριζόμενη στο εν λόγω άρθρο διαδικασία και να παραληφθούν σημαντικά, σχετικά με το βέλτιστο συμφέρον και την αποκατάσταση των παιδιών, βήματα. Επιπροσθέτως στην παρ. 3 προβλέπεται η τοποθέτηση παιδιού με σειρά προτεραιότητας σε δομή ΝΠΔΔ και η αναμονή λήψης αρνητικής απάντησης από αυτή προκειμένου να εξεταστεί η
δυνατότητα τοποθέτησης του παιδιού του σε ΜοΠΠ, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη α) η αρνητική επίδραση που έχει στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού ο χρόνος
αναμονής μέχρι να αποφασιστεί σε ποιόν φορέα και σε ποιά περιοχή τελικά θα διαμείνει ο/η ανήλικης/η και β) χωρίς να ορίζεται ο τόπος διαμονής του παιδιού καθ ́ όλο το διάστημα που θα διερευνάται η τοποθέτηση του. Το Χαμόγελο του παιδιού έχει διαχειριστεί μέχρι σήμερα χιλιάδες αιτήματα για την φιλοξενία παιδιών σε κίνδυνο στα Σπίτια του και στα πλαίσια την ομαλής και εξατομικευμένης για κάθε παιδί μετάβασης τους σε αυτά που εφαρμόζουμε, έχουμε γνωρίσει πάρα πολλά παιδιά που βρίσκονται σε νοσοκομεία αναμένοντας να μάθουν τι ακριβώς θα γίνει και που πρόκειταινα φιλοξενηθούν. Στο σύνολο τους τα παιδιά αυτά αναφέρουν ότι έχουν ζήσει μια ξαφνική και χωρίς επεξηγήσεις απομάκρυνση από το μέχρι τότε οικείο περιβάλλον τους και εκφράζουν την ανάγκη τους να φύγουν από το απρόσωπο νοσοκομειακό περιβάλλον και να βρεθούν σε ένα ασφαλή χώρο, όσο το δυνατό γρηγορότερα. Ως εκ τούτου η περιγραφόμενη στο εν λόγο άρθρο διαδικασία εκτιμούμε ότι δεν επικεντρώνεται στην κάλυψη της ουσιαστικής ανάγκης αυτών των παιδιών, αφού η όλη διαδικασία απλά θα παρατείνει την διαμονή τους στο νοσοκομειακό περιβάλλον ή ακόμα χειρότερα σε κάποιες περιπτώσεις στο κακοποιητικό τους περιβάλλον. Αντίθετα η εφαρμογή αυτής της διαδικασίας θα αποτελέσει έναν έμμεσο τρόπο περιορισμού της λειτουργίας των Μονάδων Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας από Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Επίσης στην παρ. 4, β αναφορικά με τα απαιτούμενα για την
τοποθέτηση του παιδιού σε ΜοΠΠ δικαιολογητικά προτείνεται για παιδιά ηλικίας μέχρι 6 ετών να γίνεται δεκτή και αναπτυξιολόγική εκτίμηση, ενώ για το σύνολο των παιδιών προτείνεται και η διάθεση παιδιατρικής εκτίμησης σχετικής με την γενικότερης υγείας του παιδιού. Επιπλέον στην παρ. 4 γ , όπου προβλέπεται η διάθεση πιστοποιητικού γέννησης ή οικογενειακής κατάστασης ή άλλο νομιμοποιητικό έγγραφο για παιδιά υπηκόους τρίτων χωρών, όπως υπηρεσιακό σημείωμα, δελτίο αιτούντος άσυλο, άδεια διαμονής ή διαβατήριο κ.τ.λ. σημειώνουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις η κοινωνική υπηρεσία παραπομπής του αιτήματος δεν έχει στην διάθεση της τα εν λόγω
έγγραφα και αρκετές φορές αδυνατεί να τα συλλέξει ή χρειάζεται αρκετό χρόνο για την συλλογή τους Ως εκ τούτου το συγκεκριμένο άρθρο θα πρέπει να επιτρέπει μια ευελιξία διαφορετικά θα δυσχεραίνει την διαδικασία και τον χρόνο τοποθέτησης τουπαιδιού στην ΜοΠΠ.

8. Στο Άρθρο 10 σχετικά με τις Διατάξεις για την Οικογενειακή Αποκατάσταση και το Ατομικό Σχέδιο Φροντίδας θα θέλαμε να σημειώσουμε καταρχάς ότι η αξιολόγηση και η
γνωμοδότηση του βέλτιστου συμφέροντος κάθε παιδιού δεν μπορεί να μπαίνει σε αυστηρά χρονοδιαγράμματα τα οποία δεν λειτουργούν για όλες τις περιπτώσεις των παιδιών για λόγους που αφορούν στο ιστορικό τους, το οποίο σε αρκετές περιπτώσεις απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση ή την αναμονή ολοκλήρωσης μιας νέας κοινωνικής έρευνας που διεξάγεται κατόπιν εισαγγελικής εντολής από τις κατά τόπους αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες για τους βιολογικούς γονείς. Επιπλέον, κάποια παιδιά αντιμετωπίζουν θέματα προσαρμογής στο πλαίσιο φιλοξενίας με αποτέλεσμα να μην κρίνεται προς όφελός τους η παράλληλη προετοιμασία για μια ενδεχόμενη σύνδεση με υποψήφιους
ανάδοχους ή θετούς γονείς σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Η επιλογή δε της βραχείας αναδοχής, έως ότου οριστικοποιηθεί το ΑΣΟΑ κάθε παιδιού, δεν αποτελεί για όλες τις περιπτώσεις ιδανική πρόταση αποκατάστασης ιδίως αν αναλογιστούμε ότι μετά την πρώτη απομάκρυνσή του παιδιού από την οικογένεια που βιώνεται πάντα τραυματικά, θα πρέπει να υποβάλλεται παράλληλα, και δη εντός αυστηρής προθεσμίας 90 ημερών, στην πλαισίωση και υποστήριξη για να προσαρμοστεί στη δομή φιλοξενίας, στη διαχείριση του τραύματος της απομάκρυνσης, στην διαχείριση της προσωπικής τους ιστορίας και της σχέσης τους με τους βιολογικούς γονείς, στη διαχείριση του ταιριάσματος σύνδεσης βραχείας αναδοχής, εφόσον προκύψει, στην τοποθέτηση στην οικογένεια με βραχεία αναδοχή, και τελικά, εφόσον αποφασιστεί να αλλάξει το ΑΣΟΑ, να ξανά βιώσουν την απομάκρυνση αυτή τη φορά από την νέα οικογένεια και να τοποθετηθούν σε νέα όταν προκύψει ταίριασμα με το νέο  οριστικό ΑΣΟΑ. Η εμπειρία δε έχει δείξει ότι πολλοί εγκεκριμένοι θετοί ή ανάδοχοι δεν έχουν την απαιτούμενη εκπαίδευση προκειμένου να ανταπεξέλθουν επαρκώς στη φροντίδα ενός παιδιού με δύσκολα βιώματα τα οποία ακόμα δεν έχει επεξεργαστεί με αποτέλεσμα οι ιδιαίτερες ανάγκες των παιδιών αυτών να μη μπορούν να καλυφθούν επιτυχώς. Από την άλλη κρίνεται επιβεβλημένη η επιβεβαίωση και η αξιολόγηση του ρόλου των Κοινωνικών Λειτουργών των υποψηφίων θετών και αναδόχων ως προς την εποπτεία και την υποστήριξη των
αναδόχων και των θετών όπως αυτός προβλέπεται από τη σχετική Νομοθεσία. Παρατηρούνται συχνά κενά στην εκπαίδευση των εγκεκριμένων θετών και αναδόχων αλλά και δυσκολίες που είναι αναμενόμενες κατά την περίοδο προσαρμογής και χρειάζεται – όπως προβλέπεται άλλωστε- ουσιαστική εμπλοκή των ΚΛ των αιτήσεων με στόχο τη συμβουλευτική υποστήριξη των εγκεκριμένων θετών και αναδόχων. Υπό αυτό το πρίσμα προτείνεται αυτή η διαδικασία, προκειμένου να συμβάλλει στο βέλτιστο συμφέρον κάθε παιδιού και όχι τον επανατραυματισμό του, να μην γίνεται εσπευσμένα με γνώμονα τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα σε κάθε περίπτωση αλλά κατόπιν εξατομικευμένης αξιολόγησης των αναγκών κάθε παιδιού, ώστε να αποφευχθούν περιπτώσεις ανεπιτυχών συνδέσεων και ακόμη και επιστροφών παιδιών από οικογένειες.

9. Στο Άρθρο 13, παρ. 1α η επικαιροποίηση των πιστοποιητικών ψυχικής και σωματικής υγείας που εκδίδεται από δημοσίους φορείς γίνεται ανά διετία και όχι ανά έτος.
Επιπλέον και σε ότι αφορά στην παρ. 3 αναφορικά με τις ειδικότητες και τον αριθμό στελέχωσης των Μονάδων προτείνεται ο προσδιορισμός του ελαχίστου απαραιτήτου
προσωπικού με δυνατότητα αύξησης αυτού, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες της Μονάδας και των φιλοξενούμενων σε αυτή παιδιών. Συστήνεται δε η ενίσχυση της στελέχωσης/ βάρδια και με αποφοίτους παιδαγωγικών σχολών ΠΕ και ΤΕ για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Επιπλέον σημειώνουμε ότι ο Κοινωνικός λειτουργός είναι
σκόπιμο να βρίσκεται στην μονάδα σε πρωινό η ενδιάμεσο ωράριο λόγω των ειδικών αρμοδιοτήτων του και να μην αποτελεί μέρος του φροντιστικού προσωπικού στις βάρδιες. Επιπλέον στα πτυχία των διοικητικά υπευθύνων της μονάδας προτείνεται να συμπεριληφθούν και πτυχία ανθρωπιστικών
σπουδών. Τέλος επισημαίνουμε ότι η ειδικότητα του φύλακα στις ΜοΠΠ , η οποία παραπέμπει σε στοιχεία ιδρυματικού περιβάλλοντος, συνίσταται να είναι προαιρετική βάσει των αναγκών έκαστης μονάδας.

10. Ως προς τα προβλεπόμενα στο άρθρο 14 αναφορικά με τον Εθελοντισμό και συγκεκριμένα στην παρ. 3 συστήνεται η αξιολόγηση των εθελοντών να διενεργείται από τον Διοικητικά υπεύθυνο της μονάδας σε συνεργασία με τον συντονιστή εθελοντικού έργου του φορέα και όπου κρίνεται σκόπιμο να υποστηρίζονται ή να εποπτεύονται από τον ψυχολόγο της Μονάδας.

11. Ως προς το άρθρο 16 που αφορά στην εποπτεία της μονάδας και καθώς έχει παρατηρηθεί σε ορισμένες περιπτώσεις ότι ο Κοινωνικός Σύμβουλος, αρμόδιος για την επίβλεψη της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών της Μονάδας αποτελεί το ίδιο πρόσωπο με τον κοινωνικό λειτουργό που συνεργάζεται με την Μονάδα για την αποκατάσταση του παιδιού της, προτείνουμε τον σαφή διαχωρισμό τους ώστε να αποφεύγονται ζητήματα που μπορεί να προκύπτουν από τον αντικρουόμενο ρόλο.

12. Στα άρθρα 4 , 6 & 7 τα διοικητικά ζητήματα και κυρίως οι κτηριολογικές προδιαγραφές που προβλέπονται, χαρακτηρίζονται από τους μηχανικούς του Συλλόγου αυστηρές,
άκαμπτες και δεν δύναται να εφαρμοστούν στα ήδη δομημένα κτήρια, τα οποία μέχρι σήμερα πληρούν όλες τις προδιαγραφές κατά τους ελέγχους που υπόκεινται από τους Κοινωνικούς συμβούλους. Ενημερώνουμε δε ότι οι συγκεκριμένες κτηριολογικές προδιαγραφές δεν ανταποκρίνονται ούτε για τα κτήρια τα οποία ανήκουν στο Υπουργείο και έχουν παραχωρηθεί προς χρήση στο Χαμόγελο του παιδιού. Αναφέρουμε το κτήριο του ΕΚΚΑ στον Καρέα Αττικής, όπου ούτε τα δωμάτια, ούτε οι μδιάδρομοι του ανταποκρίνονται στα τετραγωνικά και την χρήση που προβλέπονται στην συγκεκριμένη απόφαση, αλλά και το κτήριο που βρίσκεται στον Φοίνικα, Δήμου Καλαμαριάς , Ν. Θες/νικης , για το οποίο αναζητείται από το ΕΚΚΑ ο τίτλος ιδιοκτησίας του, προκειμένου να προβούμε σε απαραίτητες ενέργειες για να ολοκληρώσουμε την διαδικασία έκδοσης άδειας ίδρυσης και λειτουργίας του συγκεκριμένου Σπιτιού. Ως εκ τούτου επισημαίνουμε και πάλι την μεγάλη αναγκαιότητα να εκδοθούν και να ισχύουν κοινές προδιαγραφές λειτουργίας για το σύνολο των δομών παιδικής προστασίας που ανήκουν τόσο στον δημόσιο τομέα όσο και στον ιδιωτικό και στον εκκλησιαστικό τομέα, καθώς η ως άνω εμπειρία μας, μας δημιουργεί εύλογες απορίες για τις κτηριακές και λοιπές προδιαγραφές που μπορεί να ισχύουν στα κρατικά ή εκκλησιαστικά κτήρια. Πιο συγκεκριμένα και αναφορικά στα ως άνω άρθρα σας παραθέτουμε τα ακόλουθα σχόλια : Στο άρθρο 4, παρ.1 στ προβλέπεται μεταξύ των λοιπών δικαιολογητικών για την έκδοση της άδειας ίδρυσης και λειτουργίας η προσκόμιση σειράς θεωρημένων από την αρμόδια πολεοδομία σχεδίων μελετών της σχετικής άδειας ή βεβαίωση απώλειας φακέλου, ωστόσο επισημαίνουμε ότι έχει καταργηθεί η θεώρηση και οι πολεοδομίες αρνούνται να θεωρήσουν σχέδια. Αντ ́ αυτού προτείνεται η θεώρηση να γίνεται με ευθύνη του εκάστου μηχανικού. Στο ίδιο άρθρο, παρ. 1 η προβλέπεται η έκδοση Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, ωστόσο η πρόβλεψη είναι πολύ γενική και εκτιμούμε ότι είναι απαραίτητη η αποσαφήνιση των προδιαγραφών που πρέπει να περιλαμβάνει ένα τέτοιο σχέδιο. Τέλος στην παρ.1 ιε προβλέπεται η βεβαίωση ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου του άρθρου 52ν.4495/2017 (Α ́, 167), μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της, ωστόσο χρειάζεται αποσαφήνιση η έννοια της φράσης «μετά την ημερομηνία έναρξης ισχύος της» δεδομένου ότι με τα ισχύοντα σήμερα δεν απαιτείται για τα υπάρχοντα κτίρια παρά μόνο για τα καινούρια. Στο άρθρο 6 παρ. 2 α

ΙΙ προτείνεται και η κατηγορία Χρήσης Κτιριοδομικού Κανονισμού: Κατοικία, όπου επιτρέπεται η κατοικία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4269/14 (ΦΕΚ
142/Α/28-06-2014), δηλαδή στις περιοχές των άρθρων 15 (κατοικία), 16 (κατοικία επιπέδου γειτονιάς), 17 (κατοικία ενδιάμεσου επιπέδου), 18 (πολεοδομικό κέντρο), και 19
(τουρισμός, αναψυχή, παραθεριστική κατοικία) και επιπλέον κατ’ εξαίρεση στις περιοχές εγκαταστάσεων Κοινής Ωφέλειας (ΚΩ) του άρθρου 20. Επίσης, για υφιστάμενα κτίρια (είτε λειτουργούν σαν τέτοιες μονάδες, είτε πρόκειται να λειτουργήσουν έτσι), σε περιοχές όπου επιτρεπόταν η κατοικία σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 23.2/6.3.1987 “Κατηγορίες και περιεχόμενο χρήσεων γης” (ΦΕΚ 166/Δ/1987), δηλαδή περιοχές των άρθρων 2 (αμιγής κατοικία), 3 (γενική κατοικία), 4 (πολεοδομικό κέντρο) και 8 (τουρισμός, αναψυχή) και επιπλέον κατ’ εξαίρεση στις περιοχές κοινωνικών εξυπηρετήσεων του άρθρου 10. Επίσης στο ίδιο άρθρο παρ. 2β χρειάζεται να αποσαφηνιστεί ότι μπορεί να συνυπάρχει το Σπίτι και σε οικόπεδα που υπάρχουν και άλλα κτίρια με άλλες χρήσεις. Εδώ μπορεί να επιβάλλεται, κατ’ εξαίρεση της υφιστάμενης νομοθεσίας, όπου υπάρχει, για την διάσπαση των όγκων κτιρίου σε ενιαίο οικόπεδο, ο υποχρεωτικός διαχωρισμός με περιφράγματα, μαντρότοιχους κλπ. Εάν παρόλα αυτά πρέπει να μπει τέτοιος περιορισμός μη συνύπαρξης, να καθορισθεί επακριβώς με ποιες άλλες χρήσεις απαγορεύεται να συνυπάρχει το Σπίτι και ποιες είναι οι συναφείς και συμπληρωματικές. Στο άρθρο 7 παρ. 2. 1 α) Νηπιακή /Βρεφική Ηλικιακή Ομάδα προτείνουμε να μειωθούν τα τετραγωνικά από 2 σε 1,50τμ/βρέφος & νήπια.
Επίσης στην παρ 2.1 β) Παιδική Ηλικιακή Ομάδα προτείνεται να γίνει διαχωρισμός για υπάρχοντα και καινούργια κτίρια και για διώροφα και μονώροφα κρεβάτια όπου για α) Υπάρχοντα κτίρια προτείνονται : Για διώροφα κρεβάτια: 2,50m2 δαπέδου ανά παιδί και για μονώροφα κρεβάτια: 3,50m2 δαπέδου ανά παιδί και β) Νέα κτίρια προτείνονται : Για διώροφα κρεβάτια: 3,00m2 δαπέδου ανά παιδί & Για μονώροφα κρεβάτια: 4,00m2 δαπέδου ανά παιδί ( η επιφάνεια να συμπεριλαμβάνει ολόκληρο το δωμάτιο μαζί με ντουλάπες , γραφείο κτλ. ) Αντίστοιχα στην 2.1 γ) Εφηβική Ηλικιακή Ομάδα προτείνεται να γίνει διαχωρισμός για υπάρχοντα και καινούργια σπίτια και για διώροφα και μονώροφα κρεβάτια όπου για α). Υπάρχοντα κτίρια προτείνονται: Για διώροφα κρεβάτια: 3,00m2 δαπέδου ανά έφηβο & Για μονώροφα κρεβάτια: 3,50m2 δαπέδου ανά έφηβο. Κατ’ εξαίρεση, μπορούν να διαμένουν 3 άτομα (έφηβοι) σε δωμάτιο με επιφάνεια δαπέδου δέκα τετραγωνικών μέτρων (10,00m2).β) Νέα κτίρια: Για διώροφα κρεβάτια: 4,00m2 δαπέδου ανά έφηβο. Για μονώροφα κρεβάτια: 5,00m2 δαπέδου ανά έφηβο ( η επιφάνεια να συμπεριλαμβάνει ολόκληρο το δωμάτιο μαζί με ντουλάπες , γραφείο κτλ. Αντίστοιχα στην παρ 2.2 β & γ προτείνονται να γίνει διαχωρισμός για υπάρχοντα και καινούργια κτίρια ως ακολούθως : 1.Υπάρχοντα κτίρια: 2 WC, 2 μπάνια με
ντουζιέρες και 1-2 νιπτήρες ανά 10 παιδιά & 2.Νέα κτίρια: 2 WC, 2 μπάνια με ντουζιέρες και 2 νιπτήρες ανά 8 παιδιά. Επιπλέον στην παρ. 2.7. Χώροι ειδικής φροντίδας & 2.8. Χώροι υποδοχής, διοίκησης και συναντήσεων προτείνεται να μην είναι ανεξάρτητοι, αλλά να είναι εναλλασσόμενοι με άλλες χρήσεις (π.χ. γραφεία) ειδικότερα σε υπάρχοντα κτίρια. Επιπλέον στην παρ. 2.7 Θ) Βοηθητικοί χώροι, να επιτρέπεται να είναι και σε υπόγεια στάθμη, με τηρούμενες προδιαγραφές αερισμού ή και φωτισμού, χωρίς να προσμετρούνται στον συντελεστή δόμησης για νέα κτίρια. Κλείνοντας και λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη το γεγονός ότι ο τομέας της παιδικής προστασίας επιβάλλεται να εξελιχθεί, βασιζόμενος όμως αυστηρά σε ένα παιδοκεντρικό μοντέλο, εστιασμένο στην υγιή ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη των παιδιών,
προτείνουμε την επαναξιολόγηση και αναθεώρηση των προβλεπόμενων στην συγκεκριμένη υπό διαβούλευση Υπουργική Απόφαση, ώστε η εφαρμογή της να συμβάλλει τα μέγιστα στην ορθή υποστήριξη των παιδιών, χωρίς να κινδυνέψει να αποτελέσει εφαλτήριο για την εκδήλωση νέων προβλημάτων στην παιδική προστασία. Σε διαφορετική περίπτωση η εφαρμογή της εν λόγο υπουργικής απόφασης χωρίς την συμπερίληψη των προτεινόμενων τροποποιήσεων θα σημάνει την κατάργηση της λειτουργίας αρκετών δομών παιδικής προστασίας μεταξύ αυτών και των Σπιτιών του Συλλόγου, που μέχρι σήμερα τόσο στις εκθέσεις των αρμοδίων κοινωνικών συμβούλων της
Περιφέρειας ( σε συνέχεια των επανειλημμένων σχετικών ελέγχων του) , χαρακτηρίζονται για την οικογενειακού τύπου λειτουργία τους και την ζεστασιά και θαλπωρή που βιώνουν τα παιδιά σε αυτά, όσο και από διεθνείς φορείς όπως τα Ηνωμένα Έθνη τα οποία σε συνέχεια της αποστολής τους για τα δικαιώματα των παιδιών στην Ελλάδα έχουν αποτυπώσει στην αναφορά του ειδικού εισηγητή τα ακόλουθα: «… όταν ο ειδικός εισηγητής επισκέφτηκε τα Σπίτια του Συλλόγου, μπόρεσε να διαπιστώσει τo θετικό και γεμάτο φροντίδα και επιστημονική προσέγγιση περιβάλλον, το οποίο μπορούν να απολαύσουν τα παιδιά που διαμένουν σε αυτά τα Σπίτια»