Αλλάζει η ώρα την Κυριακή: Γιατί γυρίζουμε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά στη θερινή;

Αύριο, Κυριακή 26 Μαρτίου, θα πραγματοποιηθεί η αλλαγή ώρας για το 2023, πράγμα που σημαίνει ότι στις 4 τα ξημερώματα θα γυρίσουμε όλοι τα ρολόγια μια ώρα μπροστά, χάνοντας μια ώρα ύπνου.

Η αλλαγή ώρας παρατηρείται δύο φορές το χρόνο στην Ελλάδα και τις περισσότερες ευρωπαϊκές ώρες. Ειδικότερα, η ώρα αλλάζει σε χειμερινή πάντα την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου και σε θερινή την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου.

Γιατί αλλάζει η ώρα
Αν και αλλάζουμε τα ρολόγια μας 2 φορές μέσα στο χρόνο, στην πραγματικότητα η «σωστή» ώρα (αυτή που ορίζεται με βάση τον ήλιο, δηλαδή) είναι μία: η χειμερινή.

Με λίγα λόγια, κατά τη θερινή ώρα προσθέτουμε μία πλασματική ώρα στο ρολόι μας την οποία την αφαιρούμε το χειμώνα και επιστρέφουμε στο κανονικό ωράριο.

Η θερινή ώρα είναι ένας τρόπος που σκέφτηκε ο άνθρωπος με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας. Την εξοικονόμηση αυτή την πετυχαίνουμε, επειδή με βάση το νέο ωράριο, ο ήλιος θα δύει μια ώρα αργότερα.

Εάν υποθέσουμε ότι κάποιος συνηθίζει να πηγαίνει για ύπνο στις 11 το βράδυ, τότε όταν αλλάξει η ώρα, ο άνθρωπος αυτός θα πηγαίνει για ύπνο μία ώρα νωρίτερα (στις 10 δηλαδή), με βάση την ηλιακή ώρα. Αυτό σημαίνει ότι θα ελαττωθεί το διάστημα ανάμεσα στην δύση του ηλίου και της ώρας που πάμε για ύπνο. Με αυτό τον τρόπο, θα εκμεταλλευόμαστε καλύτερα το ηλιακό φως και έτσι θα καταναλώνουμε λιγότερο ρεύμα.

Στην Ελλάδα, η αλλαγή της ώρας σε θερινή καθιερώθηκε για πρώτη φορά το 1975, κατά τη διάρκεια μιας ενεργειακής κρίσης που έπληττε εκείνη την περίοδο την Ευρώπη.

Αλλαγή ώρας: Επιπτώσεις στην υγεία
Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες άρχισαν να προειδοποιούν ότι τα οφέλη της αλλαγής ώρας είναι μικρότερα από τις επιπτώσεις τόσο για την ψυχική όσο και τη σωματική μας υγεία.

Διάφορες έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι τις πρώτες εβδομάδες μετά την αλλαγή της ώρας, υπάρχει μεγαλύτερος υψηλότερος κίνδυνος εμφάνισης εγκεφαλικού και εμφράγματος, κάτι που αποδίδεται κυρίως στην αλλαγή του προγράμματος ύπνου.

Όσον αφορά την ψυχική υγεία, το «UTSW Medical Center» τονίζει ότι η αλλαγή ώρας μπορεί να πυροδοτήσει την εμφάνιση της Εποχικής Συναισθηματικής Διαταραχής ένα είδος κατάθλιψης που σχετίζεται με την έλλειψη φυσικού φωτός. Παράλληλα, στην Αυστραλία έχει παρατηρηθεί αύξηση στις αυτοκτονίες των ανδρών εντός μερικών εβδομάδων από την αλλαγή ώρας.

Τέλος, παρατηρούνται και περισσότερα τροχαία μετά την αλλαγή της ώρας, λόγω της αποδιοργάνωσης του ύπνου, όπως εξήγησε ο δρ. Στιβ Καλαντρίλλο, καθηγητής πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, μιλώντας στην «The Washington Post».

Αλλαγή ώρας: Τι γίνεται με την κατάργηση
Για τους παραπάνω λόγους, μια συζήτηση έχει ανοίξει τα τελευταία χρόνια, σχετικά με το εάν θα έπρεπε να καταργηθεί η αλλαγή της ώρας.

Το 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ψηφίσει υπέρ της κατάργησης στην Ε.Ε, απόφαση η οποία θα εφαρμοζόταν από το 2021 και θα επέβαλε στις κυβερνήσεις να ξεκαθαρίσουν εάν θέλουν μόνιμα θερινή ή χειμερινή ώρα.

Ωστόσο, η πανδημία του κορονοϊού καθυστέρησε τη συζήτηση της Κομισιόν. Ακολούθησε ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση και το ζήτημα μπήκε στον «πάγο» επ’ αόριστον, όπως όλα δείχνουν.