Ο Γιάννης Σπανός μέσα από τη μουσική του

Ξεκίνησε τη δισκογραφία με το τραγούδι «Μια Αγάπη για το Καλοκαίρι» και υπήρξε ο κύριος εκπρόσωπος του Νέου Κύματος. Συνθέτης και στιχουργός με ιδιαίτερες ευαισθησίες ο Γιάννης Σπανός έχει στο ενεργητικό του σημαντικούς δίσκους και μεγάλες επιτυχίες: τις «Ανθολογίες», «Εκείνο το καλοκαίρι». «Σαν με κοιτάς», «Οδός Αριστοτέλους», «Σπασμένο καράβι», «Μια φορά θυμάμαι μ’ αγαπούσες», «Μαρκίζα», «Είπα να φύγω», «Βροχή και σήμερα», «Θα με θυμηθείς», «Στην αλάνα», «Μια Κυριακή» κ.ά.

Ο Γιάννης Σπανός γεννήθηκε στο Κιάτο.
Ο ίδιος είχε μιλήσει στον Αντώνη Μποσκοΐτη (lifo.gr) σχετικά:
“Ο πατέρας μου ήταν οδοντίατρος και η μητέρα μου, απλώς, σύζυγος του πατέρα μου. Το Κιάτο τότε είχε όλα τα χαρακτηριστικά της κωμόπολης, με χωματόδρομους και αλάνες για να παίζουν τα παιδιά. Σήμερα έχω την αίσθηση πως τα παιδιά πάνε κατευθείαν στην εφηβεία, στερούνται όμορφων εμπειριών. Είχα μια αδερφή κι έναν αδερφό μεγαλύτερους από μένα. Έφυγαν σιγά-σιγά, ένας-ένας, κάτι που είναι φυσικό μες στον κύκλο της ζωής. Μεγάλωσα σε μια κοινωνία όπου δεν υπήρχαν διακρίσεις ταξικές. Έχω μόνο καλά πράγματα να θυμάμαι και γι’ αυτό δεν θέλω να περηφανεύομαι. Σέβομαι τα άλλα παιδιά που μεγάλωσαν άσχημα.”

“Σπίτι μου είχαμε πιάνο. Έπαιζε η αδερφή μου κι εγώ, ό,τι άκουγα, το αφομοίωνα και έπαιζα με το αυτί. Δεν το είχα συνειδητοποιήσει το χάρισμα αυτό, οι άλλοι κατάλαβαν την κλίση μου προς τη μουσική. Δεν είναι και πολύ καλό αυτό, γιατί μπορεί να νομίζεις ότι ξέρεις πολλά, αλλά στην ουσία να ξέρεις ελάχιστα. Είναι σαν το σχολείο όπου «πηδάς» τάξεις, χωρίς να έχεις ωριμάσει στη γνώση. Η μεγάλη μου αγάπη ήταν το πιάνο! Πήγα στο Ελληνικό Ωδείο στην Κόρινθο, αγόραζα συνέχεια παρτιτούρες κι έπαιζα μετά μανίας κονσέρτα ολόκληρα του Τσαϊκόφσκι. Κόντεψα να πάθω αγκύλωση σε νεαρή ηλικία, αφού έπαιζα δύσκολα πράγματα και τα χέρια μου δεν είχαν ωριμάσει, δεν ήμουν δηλαδή παιδί-θαύμα, σαν τον Σγούρο, που έπαιζε καταπληκτικά από 5 ετών. Σύντομα είπα να περιοριστώ σε αυτά που μπορώ να κάνω κι έτσι στράφηκα στο τραγούδι.”

Bon viveur, ταξιδευτής, λάτρης του ωραίου και φίλος με μύθους της παγκόσμιας ιστορίας, ο Γιάννης Σπανός περνάει στο πάνθεον των μεγάλων. Στις νεανικές του περιπλανήσεις στην Ευρώπη δεν περνούσε απαρατήρητος. Το Παρίσι ήταν εκείνο που τον κέρδισε και τον κράτησε στην αγκαλιά του για 15 χρόνια. Το αγόρι με το περιποιημένο πάντα μούσι και την έμφυτη ευγένεια, γνώρισε ιερά τέρατα όχι μόνο της εποχής αλλά και της ιστορίας. Η Εντίθ Πιάφ, ο Μισέλ Πικολί, η Ζιλιέτ Γκρεκό, η Μπριζίτα Μπαρντό, ο Γκενσμπούργκ και πολλοί άλλοι άφησαν το αποτύπωμά τους επάνω του.

Στην ίδια συνέντευξη στην lifo.gr και τον Αντώνη Μποσκοΐτη λέει:
“Άρχισα να περνάω από οντισιόν, ξέροντας πως το γαλλικό chanson της εποχής ήταν αυτό που με άγγιζε. Εντάχθηκα στην παρέα των καλλιτεχνών της Αριστερής Όχθης του Σηκουάνα, μουσικών, ποιητών, σκηνοθετών, ζωγράφων. Έγινα φίλος με τον Σερζ Ρετζιανί, έναν εξαιρετικό ηθοποιό και τραγουδιστή, αν και δεν ξέρω πόσο νόημα έχει να παραθέτω ονόματα άγνωστα στη χώρα μας. Με τον Κώστα Γαβρά επίσης. Σχεδόν αμέσως έγινα ακομπανιαντέρ για πολλούς διάσημους Γάλλους τραγουδιστές σε τραγούδια με στίχους ποιητών και με μουσικές του Λεό Φερέ και άλλων σπουδαίων συνθετών – κι αυτοί δεν είναι γνωστοί εδώ. Εκεί κατάλαβα ότι κι εγώ μπορώ να μελοποιήσω. Ο πρώτος που συνόδευσα ήταν ο Σερζ Γκενσμπούργκ, γιατί τότε στην Αριστερή Όχθη τα μοναδικά σχήματα ήταν πιάνο – φωνή ή κιθάρα – φωνή, δεν υπήρχαν άλλα όργανα. Ο Γκενσμπούργκ είχε τη δυσκολία του, γιατί έγραφε μουσικές με τζαζ στοιχεία. Ήταν πότης κι όταν έπινε γινόταν θαύμα! Είχε την προσωπική του σφραγίδα στα τραγούδια του. Η Μπαρμπαρά ήταν πολύ φίλη μου επίσης, τραγουδούσε στη διπλανή μπουάτ και κάναμε παρέα. Όλοι στην Μπριζίτ Μπαρντό αναφέρονται, αλλά υπήρξε κι η Ζιλιέτ Γκρεκό που ηχογράφησε 18 δικά μου τραγούδια. Εγώ μ’ αυτό αισθάνθηκα πλήρης, που με τραγούδησε αυτή η θεία ερμηνεύτρια! Φαντάσου πόσο απρόσιτο θα φαινόταν σ’ ένα παιδί απ’ το Κιάτο να συνεργάζεται με τη μούσα των υπαρξιστών! Οι άνθρωποι αυτοί με καλοδέχτηκαν, με υιοθέτησαν και συνηθίζαμε να γυρνάμε από στέκι σε στέκι.”

Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 επέστρεψε στην Ελλάδα όπου δημιούργησε ένα καθαρά προσωπικό ύφος και μουσικό κλίμα, χρησιμοποιώντας νέες φωνές. Έχει μελοποιήσει στίχους των Λευτέρη Παπαδόπουλου, Γιώργου Παπαστεφάνου, αλλά και ποιήματα των Βασίλη Ρώτα, Γεωργίου Βιζυηνού, Μυρτιώτισσας, Νίκου Καββαδία, Μίλτου Σαχτούρη κ.ά. Τραγούδια του έχουν ερμηνεύσει η Αρλέτα, ο Κώστας Καράλης, η Καίτη Χωματά, ο Γιάννης Πάριος, η Ελένη Δήμου, η Χάρις Αλεξίου και άλλοι αγαπημένοι ερμηνευτές.

Οι άνθρωποι που σημάδεψαν την πορεία του Γιάννη Σπανού ήταν ο επίσης σπουδαίος Γιώργος Παπαστεφάνου, η Αρλέτα που όπως έλεγε ο ίδιος την υπεραγαπούσε και έμειναν φίλοι ως το τέλος. Επίσης, ο Δημήτρης Μητροπάνος και η λίστα είναι ατελείωτη.

Για εκείνον το Νέο Κύμα που ο ίδιος το βάφτισε έτσι μαζί με τον θρυλικό Πατσιφά της Λύρα ήταν ένα μουσικό κίνημα με βαθιές επιρροές από την γαλλική κουλτούρα την οποία είχε ζήσει στο πετσί του.

Ο Γιάννης Σπανός ήταν σπουδαίος γιατί ήταν ο πρώτος που μελοποίησε Καββαδία, γιατί έντυσε με μουσική στίχους της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, γιατί κινήθηκε με απίστευτη άνεση από την Αριστερή Όχθη του Σηκουάνα που σύχναζε η γαλλική διανόηση, στις μπουατ της Πλάκας και στα σκυλάδικα.

“Ο Γιάννης Σπανός είναι πολύ μεγαλύτερης σημασίας συνθέτης από ό,τι η ησυχία του άφησε να εννοηθεί.
Ήσυχα άνθισε πλάι στην Μπριζίτ Μπαρντό και τον Σερζ Γκαινσμπούρ νέος στη Γαλλία.
Ήσυχα έφτιαξε το Νέο Κύμα την εποχή των μεγάλων χειρονομιών. Ήσυχα δημιούργησε τις Τρεις Ανθολογίες του πάνω στην ελληνική ποίηση (μικρές εποποιίες για τους αθόρυβους ανθρώπους).
Ήσυχα έφτιαξε θαυμάσια λαϊκά τραγούδια όπου κάτω από το λαοφιλές έκρυβε την όμορφη μοναξιά του. Μια περίοδο εμφανιζόταν αποκλειστικά σε ένα μπαρ στο Κιάτο, όπου ζούσε μόνος στον ήσυχο κήπο του.
Ήσυχα φεύγει και ήσυχα θα επιβληθεί στις συνειδήσεις. Ψάξτε να βρείτε πόσα αριστουργήματα κρύβει η γαλλική, η νεοκυματική, η κινηματογραφική, η έντεχνη και η λαϊκή δουλειά του.
Τις επόμενες μέρες θα επιχειρήσω μια λίστα με ό,τι απέσπασε από την ομορφιά το ήσυχο μεγαλείο του. Για να την ανακαλύψει εκείνος που ακόμα δεν διασπάται, ο συγκεντρωμένος, ο μουσικός και ποιητής και ερμηνευτής στις μύτες των ποδιών του.” έγραψε χθες ο Φοίβος Δεληβοριά

Τον Γιάννη Σπανό θα αποχαιρετήσουμε το Σάββατο 2 Νοεμβρίου στο Κιάτο στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Από τις 13.00 η σορός του θα βρίσκεται εκεί για προσκύνημα. Η εξόδιος ακολουθία θα γίνει στις 14.00.