ΗΜΕΡΙΔΑ για την Αυτοδιοίκηση: Έτσι θα λειτουργούν οι νέοι δήμοι

Για τον νέο νόμο της τοπικής αυτοδιοίκησης και τις εν γένει αλλαγές στο σύστημα διακυβέρνησης των Δήμων, ενημερώθηκαν χτες οι νεοεκλεγέντες δημοτικοί σύμβουλοι των δήμων της Κορινθίας. Την ενημέρωση πραγματοποίησε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Γενικών Γραμματέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Κλεισθένης», Δρ. Μιχάλης Χρηστάκης, σε εκδήλωση που έγινε στο Επιμελητήριο.

Ο νέος νόμος για τους ΟΤΑ δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις για την κυβερνησιμότητα των Δήμων, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοτικών υπηρεσιών αλλά και την ενδυνάμωση των ίδιων των στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης σε κάθε επίπεδο.

Στο νόμο περιλαμβάνονται  διατάξεις που αφορούν στο σύστημα διακυβέρνησης των Ο.Τ.Α. και ειδικότερα:

• στην τροποποίηση και κατάργηση ρυθμίσεων που αφορούσαν ειδικά στη μεταβατική αυτοδιοικητική περίοδο 2019-2023, κατά την οποία οι αυτοδιοικητικές αρχές εξελέγησαν με το σύστημα της απλής αναλογικής
• στην προσαρμογή του συστήματος διακυβέρνησης των Ο.Τ.Α. στις αλλαγές που επέφερε ο ν. 4804/2021 (A’ 90), με τον οποίο επανήλθε το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα στις αυτοδιοικητικές εκλογές, και
• στην ενίσχυση της δημόσιας λογοδοσίας των δημοτικών και περιφερειακών αρχών.

Οι πιο σημαντικές διατάξεις του νέου νόμου, όπως παρουσιάστηκαν αφορούν:

Καταργούνται τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ), τα οποία ενσωματώνονται στον πυρήνα λειτουργίας των δήμων. Με την κατάργηση των νομικών προσώπων, η δημοτική αρχή (δημοτικό συμβούλιο, δημοτική επιτροπή, δήμαρχος) και κυρίως ο προϊστάμενος της οικονομικής υπηρεσίας επανακτούν τον πλήρη και ουσιαστικό έλεγχο επί της συνολικής οικονομικής διαχείρισης του δήμου.
Δημιουργούνται οι προϋποθέσεις, για την απελευθέρωση πόρων οι οποίοι, με μέριμνα και ευθύνη των δημοτικών αρχών, πρέπει να κατευθυνθούν στις τοπικές κοινωνίες και στην εξυπηρέτηση των αναγκών των δημοτών και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στα όρια των δήμων.
Συγκεντρώνεται σε δημοτικό επίπεδο η ευθύνη για την έγκαιρη βεβαίωση και είσπραξη των εσόδων, για την ανάληψη υποχρεώσεων στα όρια των δημοσιονομικών δυνατοτήτων του δήμου και για την έγκαιρη εξόφλησή τους.

Με τη συγχώνευση των νομικών προσώπων στους δήμους βελτιώνονται σημαντικά οι προϋποθέσεις ουσιαστικής εφαρμογής τριών (3) βασικών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες αφορούν στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης με έντονο οικονομικό και επιχειρησιακό αποτύπωμα:

α) η λειτουργία μονάδων εσωτερικού ελέγχου ως εργαλείου συνεχούς βελτίωσης της επιχειρησιακής ικανότητας των φορέων,
β) η εφαρμογή του νέου λογιστικού πλαισίου της γενικής κυβέρνησης ως εργαλείου βελτίωσης της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης στους φορείς της γενικής κυβέρνησης, και
γ) η παρακολούθηση των επιδόσεων των Ο.Τ.Α. στο πλαίσιο της καθολικής αξιολόγησης στον δημόσιο τομέα και της δημόσιας λογοδοσίας.

Για την πλέον ομαλή μετάβαση στη νέα διοικητική δομή:

α) προβλέπεται η καθολική διαδοχή από τον δήμο επί δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, καθώς και η συνέχιση όλων των προγραμμάτων που εκτελούν τα νομικά πρόσωπα που καταργούνται,
β) διατηρούνται σε ισχύ κανονισμοί λειτουργίας που έχουν υιοθετήσει τα καταργούμενα νομικά πρόσωπα,
γ) δίνεται η δυνατότητα στο δημοτικό συμβούλιο να αποφασίσει την άσκηση των αρμοδιοτήτων των υπό κατάργηση νομικών προσώπων από ήδη λειτουργούσα υπηρεσία των δήμων ή από οργανικές μονάδες των καταργούμενων νομικών προσώπων (οι οποίες συνεχίζουν να λειτουργούν ως οργανικές μονάδες με προϊσταμένους),
δ) τίθεται προθεσμία για την εκπόνηση νέου οργανισμού εσωτερικής υπηρεσίας ώστε να οριστικοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν η νέα δομή του δήμου μετά από την κατάργηση των νομικών προσώπων,
ε) δίνεται η δυνατότητα ορισμού ενός επιπλέον αντιδημάρχου για νομικά πρόσωπα που είχαν μέσο όρο προϋπολογισμού την τελευταία πενταετία τις εξακόσιες χιλιάδες (600.000) ευρώ, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική διοίκηση των αρμοδιοτήτων και των υποθέσεων του ενιαίου δήμου,
στ) δίνεται η δυνατότητα στο δημοτικό συμβούλιο να συστήνει επιτροπές για υποστήριξη των δράσεων των καταργούμενων νομικών προσώπων, στα οποία συμμετέχουν και μη αιρετοί, ώστε να αξιοποιηθούν και δημότες ή κάτοικοι με σχετική εμπειρία.

Επίσης, ο  νέος Νόμος:

• επαναφέρει τον ορισμό των αντιδημάρχων αποκλειστικά από την παράταξη του δημάρχου.
• προβλέπει τη δυνατότητα ανάκλησης του ορισμού των αντιδημάρχων από τον δήμαρχο οποτεδήποτε.
• τροποποιεί τη διαδικασία ανάδειξης του προεδρείου του δημοτικού συμβουλίου.
• ορίζει την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του δημοτικού συμβουλίου ως προϋπόθεση για την έγκριση της συζήτησης κατεπειγόντων ή εκτός ημερησίας διάταξης θεμάτων.
• διευκρινίζει ότι το δικαίωμα ψήφου προέδρων δημοτικών κοινοτήτων στα δημοτικά συμβούλια ασκείται επί θεμάτων που αφορούν αποκλειστικά τις δημοτικές κοινότητες που εκπροσωπούν.
• καταργεί την Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, στη θέση των οποίων λειτουργεί εφεξής η Δημοτική Επιτροπή.
• καθιερώνει δείκτες ποιότητας και παρακολούθησης των επιδόσεων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης με ανοιχτά διαθέσιμα δεδομένα σε όλους τους πολίτες και επιβράβευση των αποδοτικότερων.